افعال بی قاعده در زبان انگلیسی چه افعالی هستند؟
افعال بی قاعده در زبان انگلیسی افعالی هستند که در زمان های گذشته (Past Simple) و زمان گذشته کامل (Past Participle) از الگوی منظم اضافه کردن ed پیروی نمیکنند و شکل های خاص و غیر قابل پیش بینی دارند. برای مثال افعال سمت چپ زیر در حالت گذشته به حالت سمت راست تبدیل می شوند.
go ———— > (went , gone)
eat ———— > (ate , eaten)
see ———— > (saw , seen)

افعال بی قاعده ممکن است برای بسیاری از زبان آموزان چالش برانگیز باشند؛ چرا که برخلاف با قاعدهها شکل گذشته و شکل سوم آنها به کلی تغییر میکند و نمیتوان با اضافه کردن یک ed ساخت. بیش از 200 فعل پرکاربرد در انگلیسی بی قاعده هستند و شما برای یادگیری آنها چارهای جز حفظ کردنشان ندارید!
افعال بی قاعده چیست؟
در آموزش زبان انگلیسی برای بزرگسال ها، افعال بی قاعده در انگلیسی فعلهایی هستند که برخلاف با قاعدهها، شکل گذشته و سوم آنها ed نمیگیرد و هر کدام شکل خاص خود را دارند.
در شکل سوم و گذشته افعال بی قاعده هیچ الگوی ثابتی وجود ندارد و تغییرات آنها ممکن است شامل جا به جایی حروف یا حفظ شکل اصلی باشد.
هیچ ترفند مشخصی برای نوشتن شکل گذشته و سوم آنها وجود ندارد. تنها راه یادگیری آنها به خاطر سپردن هر فعل است.
این افعال اغلب جزو رایجترین واژگان انگلیسی هستند و افعالی مثل be , have , go و say در بین افعالی قرار میگیرند که بیشتر از همه در مکالمات میشنویم.
به عنوان مثال فعل go شکل سومش gone و در حالت گذشته went است.
I have gone to that place.
من به آن مکان رفته ام.
I went to the party.
من به جشن رفتم.
پرکاربردترین افعال بی قاعده کدامند؟
لیست کامل افعال بی قاعده همراه با تلفظ و معنی
فعل | تلفظ | معنی |
arise | /əˈraɪz/ | برخاستن، پیش آمدن |
awake | /əˈweɪk/ | بیدار شدن |
bear | /beər/ | تحمل کردن، به دنیا آمدن (زاده شدن) |
beat | /biːt/ | زدن، شکست دادن |
become | /bɪˈkʌm/ | تبدیل شدن، شدن |
begin | /bɪˈgɪn/ | شروع کردن |
bend | /bend/ | خم شدن/کردن |
bet | /bet/ | شرط بستن |
bind | /baɪnd/ | بستن، پیوند زدن |
bite | /baɪt/ | گاز زدن |
bleed | /bliːd/ | خون ریزی کردن |
blow | /bloʊ/ | دمیدن، فوت کردن |
break | /breɪk/ | شکستن، از بین بردن |
bring | /brɪŋ/ | آوردن، به همراه آوردن |
broadcast | /ˈbrɔːdkæst/ | پخش کردن (رادیو، تلویزیون) |
burn | /bɜːrn/ | سوختن، سوزاندن |
burst | /bɜːrst/ | ترکیدن، ناگهانی شکستن |
catch | /kætʃ/ | گرفتن (چیزی در حرکت) |
choose | /tʃuːz/ | انتخاب کردن |
cost | /kɒst/ | هزینه داشتن، قیمت داشتن |
cut | /kʌt/ | بریدن، قطع کردن |
deal | /diːl/ | معامله کردن، دست و پنجه نرم کردن |
dig | /dɪɡ/ | حفر کردن |
draw | /drɔː/ | کشیدن، طراحی کردن |
drink | /drɪŋk/ | نوشیدن |
drive | /draɪv/ | رانندگی کردن، هدایت کردن |
eat | /iːt/ | خوردن |
fall | /fɔːl/ | افتادن، سقوط کردن |
feed | /fiːd/ | غذا دادن، تغذیه کردن |
feel | /fiːl/ | احساس کردن |
fight | /faɪt/ | مبارزه کردن |
find | /faɪnd/ | پیدا کردن |
fly | /flaɪ/ | پرواز کردن |
forbid | /fərˈbɪd/ | ممنوع کردن |
forget | /fərˈɡet/ | فراموش کردن |
forgive | /fərˈɡɪv/ | بخشیدن، عفو کردن |
freeze | /friːz/ | یخ زدن، منجمد شدن |
give | /ɡɪv/ | دادن، اهدا کردن |
grow | /ɡroʊ/ | رشد کردن، بزرگ شدن |
hang | /hæŋ/ | آویزان بودن، حلق آویز کردن |
hear | /hɪər/ | شنیدن، گوش دادن |
hide | /haɪd/ | پنهان شدن، مخفی کردن |
hit | /hɪt/ | ضربه زدن، ضربه خوردن |
hold | /hoʊld/ | نگه داشتن، در دست داشتن |
hurt | /hɜːrt/ | آسیب رساندن یا دیدن |
keep | /kiːp/ | نگه داشتن، ادامه دادن |
know | /noʊ/ | دانستن، شناختن |
lay | /leɪ/ | گذاشتن، قرار دادن، خواباندن |
lead | /liːd/ | هدایت کردن، پیشرو بودن |
leave | /liːv/ | ترک کردن، بیرون رفتن |
lend | /lend/ | قرض دادن |
let | /let/ | اجازه دادن |
lie | /laɪ/ | دروغ گفتن |
lose | /luːz/ | باختن، از دست دادن |
mean | /miːn/ | معنی دادن، منظور داشتن |
meet | /miːt/ | ملاقات کردن، روبرو شدن |
pay | /peɪ/ | پرداختن |
put | /pʊt/ | گذاشتن |
read | /riːd/ | خواندن |
ride | /raɪd/ | سوار شدن |
ring | /rɪŋ/ | زنگ زدن |
rise | /raɪz/ | بالا رفتن، برخاستن |
run | /rʌn/ | دویدن |
say | /seɪ/ | گفتن |
send | /send/ | فرستادن، ارسال کردن |
set | /set/ | تنظیم کردن، گذاشتن |
shake | /ʃeɪk/ | تکان دادن، لرزاندن |
shoot | /ʃuːt/ | شلیک کردن |
show | /ʃəʊ/ (UK) /ʃoʊ/ (US) | نشان دادن |
speak | /spiːk/ | صحبت کردن |
انواع افعال بی قاعده در زبان انگلیسی
افعال بی قاعده را میتوان به 4 دسته کلی تقسیم بندی کرد:
افعالی که در هر سه فرم دقیقا یکسان اند
در این گروه افعال هیچ تغییری در شکلشان نسبت به مصدری که در دیکشنری میبینید، رخ نمیدهد. برای زمان گذشته یا شکل سوم، باز همان فرم ساده را تکرار میکنیم؛ مثل cut، hit یا put.
They put the keys on the table yesterday.
آنها دیروز کلیدها را روی میز گذاشتند.
افعالی که در گذشته و شکل سوم با هم یکسان است، ولی با مصدر متفاوت اند
در این دسته، مصدری که مثل come, become, run داریم با شکل گذشته و participle متفاوت است، اما گذشته و شکل سوم کاملا یکسان هستند.
come → came → come
become → became → become
run → ran → run
She has come home late.
او دیر به خانه آمده است.
افعالی که گذشته و شکل سوم یکسان ولی با مصدر فرق دارند
در این نوع افعال شکل سوم و فرم گذشته یکی هستند. یادگیری این افعال بی قاعده بسیار راحت است، چون پس از حفظ گذشته، دیگر نیازی به حفظ شکل مجزا برای اسم مفعول نیست.
bring → brought → brought
buy → bought → bought
keep → kept → kept
They have bought a new car.
آنها یک ماشین جدید خریدهاند.
افعالی که در هر سه فرم کاملا با هم متفاوت اند
این دسته از افعال بی قاعده پرکاربرد در مصدر، حالت گذشته و شکل سوم فرم خاص خود را دارند. در واقع، هر کدام شکل خاص و متفاوتی دارند و معمولا با توجه به تغییرات صوتی (vowel‑change یا ablaut) شکل گرفته اند.
- go → went → gone
- begin → began → begun
- eat → ate → eaten
تفاوت افعال بی قاعده و با قاعده در انگلیسی
تفاوت افعال بی قاعده و با قاعده در انگلیسی این است که افعال با قاعده در حالت گذشته و شکل سوم تغییری نمیکنند و تنها به انتهای آن -ed اضافه میشود. در حالی که افعال بی قاعده مشمول قاعده خاصی در این دو حالت نیستند و ساختار آنها ممکن است به طور کلی تغییر کند.
تعداد زیادی از افعال در انگلیسی بی قاعده هستند. پس شما برای این که یک آموزش مکالمه انگلیسی بسیار موثر را پشت سر بگذارید، باید آنها را به طور کامل حفظ کنید.
لیست افعال بی قاعده استثنا
مصدر | گذشته | شکل سوم | دلیل استثنا بودن | معنی |
dream | dreamed / dreamt | dreamed / dreamt | دو شکل رایج برای گذشته و شکل سوم | خواب دیدن |
learn | learned / learnt | learned / learnt | دو شکل رایج برای گذشته و شکل سوم | یاد گرفتن |
burn | burned / burnt | burned / burnt | دو شکل رایج برای گذشته و شکل سوم | سوختن یا سوزاندن |
spell | spelled / spelt | spelled / spelt | دو شکل رایج، هر دو صحیح | هجی کردن |
spill | spilled / spilt | spilled / spilt | دو شکل رایج | ریختن |
smell | smelled / smelt | smelled / smelt | دو شکل رایج | بو دادن |
fit | fitted / fit | fitted / fit | گذشته و شکل سوم گاهی ‑ed یا بدون ‑ed | اندازه بودن یا اندازه کردن |
dive | dived / dove | dived / dove | در آمریکا معمول dove | شیرجه زدن، غواصی کردن |
sneak | sneaked / snuck | sneaked / snuck | در آمریکا snuck | پنهانی حرکت کردن |
wake | woke / waked | woken / waked | دو شکل رایج | بیدار شدن |
light | lit / lighted | lit / lighted | هر دو شکل درست | روشن کردن یا روشن شدن |
hang | hung / hanged | hung / hanged | hanged فقط به معنی اعدام | آویزان شدن / اعدام کردن |
get | got | got / gotten | دو شکل رایج هستند اما gotten در آمریکایی بیشتر استفاده می شود | گرفتن / رسیدن |
melt | melted | melted / molten | Molten کمتر رایج است | ذوب کردن / ذوب شدن |
shear | sheared / shore | shorn / sheared | شکل محاورهای و رسمی با هم | پشم چیدن یا بریدن |
prove | proved | proved / proven | در آمریکا و انگلیس شکل سوم متفاوتی استفاده می شود | ثابت کردن یا اثبات کردن |
shine | shone / shined | shone / shined | هر دو شکل رایج هستند | درخشان شدن یا کردن |
15 مثال از افعال بی قاعده در جمله
برای تمرین لیست افعال بی قاعده انگلیسی به مثالهای زیر توجه کنید. میتوانید برای یادگیری این آموزش گرامر انگلیسی آنها را منفی، سوالی و مجهول کنید.
The meeting was held in the main hall yesterday.
جلسه دیروز در سالن اصلی برگزار شد.
She had had a very busy day before she finally rested.
قبل از اینکه بالاخره استراحت کند، روز بسیار شلوغی را پشت سر گذاشته بود.
We did our best to finish on time.
ما تمام تلاشمان را کردیم تا به موقع کار را تمام کنیم.
He took the last slice of cake without asking.
او بدون اجازه آخرین تکه کیک را برداشت.
I saw my childhood friend in the supermarket this morning.
امروز صبح دوست دوران کودکی ام را در سوپرمارکت دیدم.
They brought an extra chair when we arrived late.
وقتی دیر رسیدیم، آنها یک صندلی اضافه آوردند.
I wrote the report late last night.
من گزارش را دیشب دیر وقت نوشتم.
She made significant progress in a few weeks.
او در چند هفته پیشرفت قابل توجهی داشت.
We ate together at a new café downtown last Friday.
ما جمعه گذشته در یک کافه جدید در مرکز شهر باهم غذا خوردیم.
He went back to school after working for five years.
او بعد از پنج سال کار دوباره به مدرسه برگشت.
Last summer I swam across the lake for the first time.
تابستان گذشته برای اولین بار از عرض دریاچه شنا کردم.
The birds flew south before the storm arrived.
پرندهها قبل از رسیدن طوفان به سمت جنوب پرواز کردند.
My brother grew his own vegetables in the backyard.
برادرم سبزیجات خودش را در باغ پشت خانه پرورش داد.
After much thought she chose the blue dress.
بعد از تفکر فراوان، او لباس آبی را انتخاب کرد.
He broke his phone screen two days ago.
دو روز پیش صفحه نمایش گوشیش شکست.
خلاصه آموزش افعال بی قاعده در زبان انگلیسی
افعال بی قاعده در زبان انگلیسی فعلهایی هستند که در حالت گذشته و شکل سوم فعل از هیچ الگوی مشخصی پیروی نمیکنند. برخلاف افعال معمول، این افعال تغییراتی غیر قابل پیش بینی دارند و باید شکلهای مختلف آنها به صورت جداگانه حفظ شوند. به دلیل پرکاربرد بودنشان در مکالمه و نوشتار، تسلط بر آنها برای هر زبانآموزی ضروری است.
سوالات متداول
افعال بی قاعده در انگلیسی بریتیش و آمریکایی تفاوت دارد؟
اغلب شکل و کاربرد یکسان اند، اما گاهی اوقات برخی از افعال در دو لهجه متفاوت هستند. برای مثال در انگلیسی آمریکا از dreamed, burned یا gotten استفاده میشود، در حالی که در بریتیش شکل متداول dreamt, burnt یا got است و در مورد فعل dive ممکن است dove جایگزین dived شود.
چه افعالی شکل سوم ندارند؟
گروهی از افعال به نام modal یا ناقص مانند can‑could, may‑might, shall‑should, will‑would, must و need هیچ گونه شکل مصدر، ‑ing یا past participle ندارند، یعنی اساسا هیچ شکل سوم وجود ندارد.
آیا میشود پیشبینی کرد کدام فعلها بی قاعده اند یا چرا برخی فعلها بیقاعده هستند؟
متاسفانه نه! اما میتوان گفت معمولا افعالی بی قاعده اند که از زبان انگلیسی کهن باقی مانده اند و تغییر های صوتی شان مانند sing–sang–sang در ذهن باقی مانده است. همچنین افعال بسیار پرکاربرد (مثل be, have, go) نیز مشمول تغییرات اساسی در ساختار خود میشوند.




